[Chi tiết] Lộ trình kiểm kê khí nhà kính | Doanh nghiệp cần biết

Bạn đang loay hoay với việc bắt đầu lộ trình kiểm kê khí nhà kính cho doanh nghiệp đúng quy định? Hãy để vincef đồng hành. Chúng tôi cung cấp giải pháp tư vấn toàn diện, giúp bạn hiểu rõ quy định, thời hạn, cũng như thủ tục báo cáo và thẩm định cấp cơ sở nhanh chóng và tiết kiệm.

1. Lộ trình kiểm kê khí nhà kính là gì?

Lộ trình kiểm kê khí nhà kính là quy trình có hệ thống để thu thập, đo lường, phân tích và báo cáo lượng khí nhà kính phát thải từ các hoạt động của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian xác định, thường là một năm. Đây không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là bước đầu tiên để xây dựng chiến lược giảm phát thải hiệu quả.

1.1 Khái niệm và mục đích kiểm kê khí nhà kính

Kiểm kê khí nhà kính (GHG inventory) là quá trình định lượng các loại khí gây hiệu ứng nhà kính như CO2, CH4, N2O và các khí fluorinated (F-gases) phát thải từ hoạt động của doanh nghiệp. Mục đích chính của việc kiểm kê là:

• Xác định chính xác lượng phát thải và nguồn phát thải
• Tạo cơ sở dữ liệu để theo dõi hiệu quả của các biện pháp giảm phát thải
• Đáp ứng yêu cầu báo cáo theo quy định của Nghị định 06/2022/NĐ-CP
• Hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng lộ trình hướng tới mục tiêu Net Zero

1.2 Đối tượng áp dụng tại cấp cơ sở

Theo Quyết định số 13/2024/QĐ-TTg, các đối tượng phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính bao gồm:

• Cơ sở phát thải khí nhà kính từ 3.000 tấn CO2 tương đương trở lên mỗi năm
• Nhà máy nhiệt điện, cơ sở sản xuất công nghiệp tiêu thụ năng lượng từ 1.000 TOE/năm
• Doanh nghiệp vận tải có tổng tiêu thụ nhiên liệu từ 1.000 TOE/năm
• Các tòa nhà thương mại có mức tiêu thụ năng lượng từ 1.000 TOE/năm
• Cơ sở xử lý chất thải với công suất từ 65.000 tấn/năm

Công ty tnhh Vincef Việt Nam là một trong những công ty có đội ngũ chuyên gia Kiểm kê khí nhà kính hàng đầu tại Việt Nam khi sử dụng dịch vụ của Vincef quý khách hàng sẽ được hỗ trợ đầy đủ về hồ sơ và giá theo quy định của pháp luật.

2. Vì sao doanh nghiệp cần tuân thủ lộ trình kiểm kê khí nhà kính?

Việc tuân thủ lộ trình kiểm kê khí nhà kính không chỉ đơn thuần là đáp ứng yêu cầu pháp lý, mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp trong bối cảnh phát triển bền vững.

2.1 Tác động pháp lý và nghĩa vụ báo cáo

Sau khi Việt Nam cam kết đạt Net Zero vào năm 2050 tại COP26, chính phủ đã ban hành nhiều văn bản pháp luật quy định về kiểm kê và giảm phát thải khí nhà kính:

• Luật Bảo vệ Môi trường số 72/2020/QH14 quy định khung pháp lý về quản lý khí nhà kính
• Nghị định 06/2022/NĐ-CP quy định chi tiết về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính
• Quyết định 13/2024/QĐ-TTg ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phải thực hiện kiểm kê

Việc không tuân thủ có thể dẫn đến các hình thức xử phạt hành chính, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và hình ảnh doanh nghiệp.

2.2 Lợi ích trong hoạt động phát triển bền vững

Thực hiện đúng lộ trình kiểm kê khí nhà kính mang lại nhiều lợi ích:

• Tiết kiệm chi phí: Phát hiện cơ hội tiết kiệm năng lượng và nguyên liệu
• Nâng cao uy tín: Khẳng định cam kết phát triển bền vững với khách hàng và đối tác
• Tiếp cận thị trường quốc tế: Đáp ứng yêu cầu môi trường ngày càng khắt khe của các thị trường xuất khẩu
• Chuẩn bị cho xu hướng: Sẵn sàng đáp ứng các quy định về thuế carbon và cơ chế carbon biên giới CBAM

7 bước thực hiện chi tiết lộ trình kiểm kê khí nhà kính

Để thực hiện kiểm kê khí nhà kính đúng quy định, doanh nghiệp cần tuân theo 7 bước cụ thể sau:

Bước 1: Xác định nguồn phát thải

Đây là bước đầu tiên và quan trọng trong lộ trình kiểm kê khí nhà kính. Doanh nghiệp cần:

• Xác định ranh giới tổ chức (organizational boundaries) theo phương pháp kiểm soát hoạt động hoặc vốn góp
• Xác định ranh giới hoạt động (operational boundaries) bao gồm các phát thải trực tiếp (Phạm vi 1), phát thải gián tiếp từ năng lượng (Phạm vi 2) và các phát thải gián tiếp khác (Phạm vi 3)
• Lập danh mục các hoạt động phát thải trong từng phạm vi

Bước 2: Thu thập dữ liệu và số liệu liên quan

VINCEF khuyến nghị doanh nghiệp thu thập đầy đủ các dữ liệu sau:

• Hóa đơn tiêu thụ điện, nhiên liệu (dầu, xăng, gas, than…)
• Số liệu về vận chuyển và đi lại (km di chuyển, loại phương tiện)
• Lượng nguyên vật liệu sử dụng trong sản xuất
• Số liệu về chất thải phát sinh và phương pháp xử lý
• Thông tin về quy trình sản xuất và thiết bị sử dụng

Bước 3: Tính toán phát thải theo phương pháp IPCC

Tính toán lượng phát thải khí nhà kính dựa trên công thức:

Lượng phát thải = Dữ liệu hoạt động × Hệ số phát thải

VINCEF áp dụng các hệ số phát thải theo:

• Hướng dẫn của IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change)
• Hệ số phát thải quốc gia do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố
• Các thông tư hướng dẫn kỹ thuật của các Bộ ngành liên quan

Bước 4: Kiểm tra và xác minh nội bộ

Trước khi chính thức nộp báo cáo, doanh nghiệp cần:

• Đánh giá chất lượng dữ liệu thu thập
• Kiểm tra tính nhất quán và đầy đủ của các tính toán
• Xác định và xử lý các điểm bất thường trong kết quả
• Tổ chức rà soát nội bộ để đảm bảo độ chính xác

Bước 5: Lập báo cáo chi tiết khí nhà kính

Báo cáo kiểm kê khí nhà kính cần bao gồm các nội dung chính:

• Thông tin chung về doanh nghiệp
• Mô tả phạm vi và ranh giới kiểm kê
• Phương pháp thu thập dữ liệu và tính toán
• Kết quả kiểm kê chi tiết theo từng nguồn phát thải
• Phân tích xu hướng phát thải (nếu có số liệu từ các năm trước)
• Đề xuất các biện pháp giảm phát thải

Bước 6: Nộp báo cáo theo thời hạn quy định

Sau khi hoàn thiện, báo cáo cần được nộp cho các cơ quan quản lý:

• Sở Tài nguyên và Môi trường địa phương
• Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường)
• Các Bộ quản lý ngành liên quan (tùy thuộc lĩnh vực hoạt động)

Thời hạn nộp báo cáo là trước ngày 31/3 của năm kế tiếp sau năm báo cáo.

Bước 7: Thẩm định & phản hồi từ cơ quan chức năng

Đây là bước cuối cùng trong lộ trình kiểm kê khí nhà kính:

• Cơ quan quản lý sẽ tiến hành thẩm định báo cáo
• Doanh nghiệp cần chuẩn bị sẵn sàng để cung cấp thêm thông tin hoặc giải trình nếu được yêu cầu
• Tiếp nhận ý kiến phản hồi và khắc phục các điểm cần bổ sung/chỉnh sửa
• Lưu trữ hồ sơ và dữ liệu để phục vụ cho các kỳ báo cáo tiếp theo

3. Quy định và thời hạn kiểm kê khí nhà kính hiện hành

3.1 Văn bản pháp luật và nghị định liên quan

Các văn bản pháp luật quan trọng điều chỉnh việc kiểm kê khí nhà kính tại Việt Nam:

• Luật Bảo vệ Môi trường số 72/2020/QH14
• Nghị định 06/2022/NĐ-CP về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozone
• Thông tư 01/2022/TT-BTNMT quy định chi tiết về ứng phó biến đổi khí hậu
• Quyết định 13/2024/QĐ-TTg ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phải thực hiện kiểm kê
• Thông tư 17/2022/TT-BTNMT về kỹ thuật đo đạc, báo cáo trong lĩnh vực quản lý chất thải
• Thông tư 38/2023/TT-BCT quy định kỹ thuật kiểm kê ngành Công Thương
• Thông tư 13/2024/TT-BXD về kiểm kê khí nhà kính ngành Xây dựng
• Thông tư 19/2024/TT-BNNPTNT quy định kỹ thuật lĩnh vực chăn nuôi

3.2 Mốc thời gian và chu kỳ báo cáo

Lộ trình kiểm kê khí nhà kính cần tuân thủ các mốc thời gian quan trọng:

• Chu kỳ báo cáo: 2 năm/lần, bắt đầu từ năm 2024
• Thời điểm nộp báo cáo: Trước ngày 31/3 của năm kế tiếp sau năm báo cáo
• Giai đoạn thực hiện bắt buộc: Từ năm 2024 trở đi
• Lưu trữ dữ liệu: Tối thiểu 10 năm kể từ ngày báo cáo

VINCEF khuyến nghị doanh nghiệp nên bắt đầu quy trình kiểm kê khí nhà kính sớm để đảm bảo thời gian thu thập dữ liệu và tính toán kết quả một cách chính xác.

4. Dịch vụ hỗ trợ kiểm kê khí nhà kính tại Vincef

4.1 Lợi thế khi lựa chọn dịch vụ tư vấn môi trường chuyên nghiệp

VINCEF tự hào cung cấp dịch vụ tư vấn kiểm kê khí nhà kính hàng đầu với các lợi thế:

• Đội ngũ chuyên gia: Các chuyên gia của VINCEF đã hoàn thành chứng chỉ ISO 14064 và có kinh nghiệm thực tế trong 6 lĩnh vực: năng lượng, nông nghiệp lâm nghiệp, xây dựng, giao thông, công nghiệp và chất thải.
• Quy trình chuyên nghiệp: Áp dụng phương pháp khoa học, minh bạch theo tiêu chuẩn quốc tế và các hướng dẫn kỹ thuật của Việt Nam.
• Giải pháp toàn diện: Từ khảo sát, thu thập dữ liệu đến tính toán, lập báo cáo và hỗ trợ giải trình với cơ quan quản lý.
• Tiết kiệm thời gian và chi phí: Tối ưu hóa quy trình giúp doanh nghiệp tiết kiệm nguồn lực đáng kể.

4.2 Cam kết bảo mật thông tin và hỗ trợ trọn gói

Khi sử dụng dịch vụ của VINCEF, doanh nghiệp sẽ nhận được:

• Cam kết bảo mật: Mọi thông tin, số liệu của doanh nghiệp đều được bảo mật tuyệt đối
• Hỗ trợ 24/7: Đội ngũ chuyên gia luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc
• Tư vấn chiến lược: Không chỉ lập báo cáo, VINCEF còn đề xuất các giải pháp giảm phát thải hiệu quả
• Đồng hành lâu dài: Hỗ trợ doanh nghiệp trong các chu kỳ báo cáo tiếp theo, đảm bảo sự nhất quán và cải tiến liên tục

5. Câu hỏi thường gặp về lộ trình kiểm kê khí nhà kính

5.1 Doanh nghiệp nhỏ có bắt buộc phải kiểm kê không?

Không phải tất cả doanh nghiệp đều bắt buộc thực hiện kiểm kê khí nhà kính. Chỉ các doanh nghiệp đáp ứng một trong các tiêu chí sau mới thuộc diện bắt buộc:

• Phát thải từ 3.000 tấn CO2 tương đương/năm
• Tiêu thụ năng lượng từ 1.000 TOE/năm
• Thuộc các lĩnh vực được quy định trong Quyết định 13/2024/QĐ-TTg

Tuy nhiên, VINCEF khuyến nghị các doanh nghiệp nhỏ hơn cũng nên thực hiện kiểm kê tự nguyện để chuẩn bị cho các quy định có thể thắt chặt trong tương lai.

5.2 Làm sao để tránh sai sót trong quá trình kiểm kê?

Để đảm bảo lộ trình kiểm kê khí nhà kính chính xác, VINCEF khuyến nghị:

• Xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu chặt chẽ
• Đào tạo nhân viên về phương pháp thu thập và tính toán
• Thực hiện kiểm tra chéo bởi nhiều người
• Áp dụng các hệ số phát thải phù hợp với điều kiện Việt Nam
• Tham khảo ý kiến chuyên gia khi gặp vấn đề phức tạp
• Lưu trữ đầy đủ tài liệu nguồn để dễ dàng kiểm chứng

5.3 Chi phí thực hiện kiểm kê khí nhà kính là bao nhiêu?

Chi phí thực hiện kiểm kê khí nhà kính phụ thuộc vào nhiều yếu tố:

• Quy mô và độ phức tạp của doanh nghiệp
• Số lượng nguồn phát thải và cơ sở sản xuất
• Tình trạng sẵn có của dữ liệu và hệ thống quản lý
• Phạm vi kiểm kê (Scope 1, 2 hoặc cả Scope 3)

VINCEF cung cấp báo giá cạnh tranh và minh bạch sau khi khảo sát sơ bộ về hoạt động của doanh nghiệp. Liên hệ ngay với chúng tôi qua số hotline 0984.929.693 để nhận tư vấn chi tiết.

5.4 Kiểm kê sai có bị xử phạt hành chính không?

Việc báo cáo kiểm kê khí nhà kính không chính xác có thể dẫn đến các hình thức xử phạt:

• Cảnh cáo hoặc phạt tiền tùy theo mức độ vi phạm
• Yêu cầu điều chỉnh và nộp lại báo cáo
• Kiểm tra tăng cường trong các kỳ báo cáo tiếp theo
• Ảnh hưởng đến uy tín và hoạt động của doanh nghiệp

Để tránh rủi ro này, VINCEF khuyến nghị doanh nghiệp nên cân nhắc sử dụng dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp với đội ngũ có chuyên môn cao và kinh nghiệm thực tế.

VINCEF cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong toàn bộ lộ trình kiểm kê khí nhà kính, từ khảo sát ban đầu đến hoàn thiện báo cáo và hỗ trợ giải trình với các cơ quan quản lý. Với kinh nghiệm chuyên sâu và đội ngũ chuyên gia hàng đầu, chúng tôi sẽ giúp doanh nghiệp tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật, tiết kiệm chi phí và thời gian, đồng thời xây dựng lộ trình phát triển bền vững.

Liên hệ ngay với VINCEF qua hotline 0984.929.693 hoặc email admin@vincef.vn để được tư vấn chi tiết về dịch vụ kiểm kê khí nhà kính phù hợp với doanh nghiệp của bạn.

Tác Giả: Trần Anh Dũng - Phó giám đốc kỹ thuật Vincef VN

Chuyên gia Kiểm kê Khí nhà kính – Đồng hành cùng doanh nghiệp vì phát triển bền vững. Với kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm thực chiến, với rất nhiều dự án về môi trường, CG.Trần Anh Dũng là người dẫn đường tin cậy trong lĩnh vực kiểm kê khí nhà kính. Chuyên gia sẽ giúp Quý doanh nghiệp xác định nguồn phát thải, tính toán CO₂ chính xác theo chuẩn quốc tế, đảm bảo tuân thủ pháp luật và tối ưu chiến lược giảm phát thải. Hiệu quả – Đúng chuẩn – Dễ triển khai là cam kết trong từng dự án!